ارزیابی تطبیقی رفتار تحلیلی و داده های ابزار دقیق در سد های خاکی

تامین آب مورد نیاز یکی از ضروریات مهم جوامع بشری بشمار می رود. محدود بودن منابع آب شیرین در جهان انسان را بر آن داشت تا از روش های مختلف برای تامین نیاز خود سود جوید. یک از این روش ها احداث آب بند و سد ها بر روی رودخانه ها می باشد.انواع سدها بر اساس مواد به کار رفته در آن، سد بتنی، خاکی و سنگریزه ای می باشد. سد ها به علت هزینه زیاد ساخت و خسارات جبران ناپذیر ناشی از خرابی، رفتارشان همواره باید کنترل و ارزیابی شود. رفتار نگاری سد در سه دوره اصلی، زمان ساخت، اولین آبگیری و زمان بهره برداری انجام می شود. رفتار نگاری صحیح مستلزم آگاهی دقیق از سد می باشد. این آگاهی با بدست می آید. (instrumentation) نصب ابزارهای حساس بنام ابزار دقیق با توجه به خطرات جدی ناشی از شکست سدها، آگاهی از نحوهی رفتار آنها در شرایط و دوران مختلف امری مهم و اجتنابناپذیر است. با استفاده از نتایج حاصله از قرائت ابزار دقیق به کار رفته در بدنه سد و پی آن و با تحلیل و پیش بینی رفتار سد ها در مراحل ساخت و بهره برداری، می توان با اتخاذ اقدامات لازم از وقوع مشکلات جدی در حین بهره برداری از سد جلوگیری به عمل آورد. در تحقیق حاضر رفتارنگاری سد ستارخان اهر در دوران بهره برداری مورد ارزیابی قرار گرفته است. ارتفاع این سد 75 متر و طول تاج آن 350 متر می باشد و حجم مخزن سد در حدود 135 میلیون مترمکعب برآورد شده است. ابزار دقیق شامل انواع پیزومترها، سلول های اندازه گیری فشار کل توده خاک، انحراف سنج ها و نشست سنج ها در چهار مقطع مختلف قرار داده شده است. بر این اساس رفتار نگاری سد با استفاده از اطلاعات ابزار دقیق و تحلیل های عددی در محیط تنش موثر انجام گرفته است و در انجام تحلیل که به روش المان geostudio از سری نرم افزار های sigma/w و seep/w ها از نرم افزارهای محدود و در حالت دو بعدی می باشند، استفاده شده است. 16/ 10 سانتی متر و در قسمت پوسته 3 / بر اساس بررسی های انجام گرفته نشست در هسته رسی 2 0 درصد ارتفاع سد بوده و در محدوده مجاز می باشد. در ادامه با / 0 و 2 / سانتی متر بوده که به ترتیب 1 مقایسه تراز آب پیزومتریک و تراز آب مخزن صحت عملکرد پیزمتر ها اثبات گردید، سپس از طریق تحلیل عددی حاصل از نرم افزار رفتار تراوشی این سد مدل و با نتایج ابزار دقیق مقایسه شد. همچنین با بررسی تنش های هسته سد پدیده قوس زدگی کنترل شد و این تحقیق نشان داد که سد مذکور دچار این معضل نمی باشد.